Υπήρξε μια και μοναδική στιγμή στον πρόσφατο ιστορικό χρόνο που με έναν μαγικό τρόπο συναντήθηκαν η Κρήτη, ο Μίκης Θεοδωράκης και τα Σκόπια.
Το Μάρτιο του 1997, η εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ” αποκαλύπτει πως στο νεκροταφείο «Μπούτελ» των Σκοπίων βρίσκεται θαμμένος ο θρυλικός ήρωας του Καζαντζάκη Γιώργος Ζορμπάς (που ήταν Γιώργος και όχι Αλέξης όπως τον βάφτισε λογοτεχνική αδεία ο Καζαντζάκης).
Η έκπληξη ήταν για όλους μεγάλη, ειδικά στην περίοδο που αποκαλύφθηκε.
Ο ίδιος ο Καζαντζάκης έγραφε για τα τελευταία χρόνια του Ζορμπά:
«Αυτός πήγε κατά Βορρά και καταστάλαξε στη Σερβία, σ’ ένα βουνό δίπλα στα Σκόπια, όπου ξεπάτωσε, λέει, πλούσια φλέβα λευκόλιθο, τύλιξε μερικούς παραλήδες, αγόρασε σύνεργα, στρατολόγησε εργάτες κι άρχισε πάλι να ανοίγει μέσα στη γης γαλαρίες. Τίναξε βράχους, έφτιαξε δρόμους, έφερε νερό, έχτισε σπίτι, παντρεύτηκε, γέρος κοτσανάτος, μια όμορφη γλεντοχήρα, τη Λιούμπα και έκανε παιδί μαζί της».
Οι δημοσιογράφοι του ΕΘΝΟΥΣ Χρίστος Τελίδης, Μαρία Ριτζαλέου και Εύρης Τσούμης βρήκαν στα Σκόπια τον οικογενειακό τάφο της οικογένειας Γιάντα από τη Σερβία.
Εκεί αναπαύονταν η Κατίνα Γιάντα (1906-1969) και ο άντρας της Γιοβάν Γιάντα, με τα ονόματά τους γραμμένα στα σλαβικά.
Στα λατινικά τελευταίο υπήρχε το όνομα του Γιώργου Ζορμπά με ημερομηνία γέννησης το 1869 και θανάτου το 1943. (Η τελευταία ήταν λάθος, αφού ο Ζορμπάς πέθανε το 1941).
Ο Ζορμπάς είχε ταφεί αρχικά στα παλιά νεκροταφεία νότια της πόλης των Σκοπίων και αργότερα τα δύο εγγόνια του που ζούσαν στο Βελιγράδι μετέφεραν τα οστά του και τα τοποθέτησαν στον οικογενειακό τάφο των γονιών τους.
Ένα μήνα μετά, τον Απρίλιο του 1997, ο Μίκης Θεοδωράκης ταξιδεύει στα Σκόπια και επισκέπτεται τον τάφο που είναι θαμμένος ο Ζορμπάς.
Μάλιστα οργανώνει συναυλία για την παρουσίαση του έργου του «Ζορμπάς ο Έλληνας» στην αίθουσα της όπερας του Λαϊκού Θεάτρου σε χορογραφία Λόρκα Μασίνε, η οποία είχε μεγάλη επιτυχία…
Πληροφορίες από άρθρο του Μάριου Διονέλη στο mesogios.gr
