Σε κλίμα συγκίνησης πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής στην 42η οδό Τσικαλαριών και συγκεκριμένα στο Μνημείο του Στρατιωτικού Εκστρατευτικού Σώματος Αυστραλών και Νεοζηλανδών (ANZAC), η τελετή μνήμης των γεγονότων της 27ης Μαΐου 1941.
Η Μάχη στα Τσικαλαριά κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για την πορεία των γερμανικών στρατευμάτων προς τα ανατολικά.
Τι είχε συμβεί όμως τότε στον συγκεκριμένο δρόμο που αποτελούσε το μοναδικό μονοπάτι προς την Μαλάξα και την φυγή προς Νότια Κρήτη και στην συνέχεια στην Αφρική;
Ήταν η 27η Μαΐου 1941. Οι Γερμανοί φαίνονταν κυρίαρχοι της Κρήτης. Εκατοντάδες εξαντλημένοι, από τις φονικές μάχες, την πείνα και την πεζοπορία, στρατιώτες από τους Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς που βρίσκονταν στην περιοχή των Τσικαλαριών στα Χανιά, αναμετρώνται με τους Γερμανούς στην “42η Οδό”, όπως ονόμασαν οι Anzacs το μήκους 2 χιλιομέτρων μονοπάτι που δόθηκε εκείνη η μάχη, μια από τις τελευταίες της Μάχης της Κρήτης. Ήξεραν ότι οι Γερμανοί ήταν πολλοί, εξοπλισμένοι και νικητές, άρα είχαν και την ψυχολογία με το μέρος τους.
Ανάμεσα στους Anzacs είναι το 28ο Νεοζηλανδικό Τάγμα των Μαορί. Η μάχη που ακολουθεί είναι σφοδρή.
Καθώς η μάχη εξελίσσεται και γίνεται όλο και πιο άγρια, συμβαίνει μια καταπληκτική ιστορία. Ένας Μαορί, ο Hemi Hemara Aupouri, που βρήκε το θάνατο αργότερα στο Ελ Αλαμέιν, σηκώνεται από τη θέση άμυνας όπου βρισκόταν και με το όπλο στο χέρι αρχίζει να χορεύει το Tutu Ngarahu, τον πολεμικό χορό των Μαορί, ο οποίος θεωρείται ότι προετοιμάζει το σώμα και το πνεύμα για τη μάχη! Αμέσως δεκάδες στρατιώτες γύρω του αρχίζουν να τραγουδούν και να χορεύουν στον ίδιο πολεμικό ρυθμό, κάνοντας αλλόκοτες κινήσεις με το σώμα και τα μάτια. Τραγουδούν και χορεύουν σ’ ένα παραδοσιακό ρυθμό, που διακηρύσσει το θρίαμβο της ζωής επί του θανάτου, αλλά παράλληλα προετοιμάζει για τον ίδιο το θάνατο. Είναι μια πάλη με τη ζωή και το θάνατο, μέσα στις ίδιες τις συνθήκες θανάτου. “Ήταν τα πιο συγκλονιστικά λεπτά της ζωής μου, μια εμμονή στην τρελή κούρσα για τη σφαγή”, θα πει αργότερα ο Saundrers.
Η τελετή αυτή, εν μέσω της μάχης, έδωσε θάρρος στους Anzacs, που επιτέθηκαν στους περίπου εμβρόντητους Γερμανούς, πολλοί από τους οποίους πέταξαν τον οπλισμό τους και έφυγαν τρέχοντας, ενώ άλλοι έπεσαν νεκροί από τα όπλα των εκστασιασμένων Anzacs.
Στις σημερινές εκδηλώσεις αρχικά πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση και ακολούθησε η κατάθεση των στεφάνων. Στην επιμνημόσυνη δέηση που τελέστηκε στο μνημείο παρευρέθηκε ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, ο κος A. Κοτσιφάκης εκπροσωπώντας τον δήμο Αποκορώνου, εκπρόσωποι των κυβερνήσεων Ν. Ζηλανδίας, Καναδά, Ηνωμένου Βασιλείου και Αυστραλίας καθώς και εκπρόσωποι του Αμερικανικού πολεμικού ναυτικού, αλλά και ο σύλλογος διατήρησης μάχης της Κρήτης.
Ξεχωριστή νότα στις σημερινές εκδηλώσεις έδωσε όμως και η “επιτροπή” της Στ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Τσικαλαριών.
